در سفرم به کابل، یکی از جذاب‌ترین موضوعاتی که دلم می‌خواست بیشتر درباره‌اش بدانم، ولسوالی‌های کابل بود. پایتخت افغانستان فقط به مناطق مرکزی و شهری محدود نمی‌شود، بلکه ولسوالی‌های زیادی در اطراف آن قرار گرفته‌اند که هرکدام ویژگی‌های فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی خاص خود را دارند. من خیلی در این مورد کنجکاو بودم که اطلاعاتم بالا ببرم. درواقع، اطلاعات بیشتر در مورد ولسوالی‌های کابل باعث شناخت بیشتر این ولایت و اقوام مختلف ساکن در آن می‌شود. حالا که اطلاعات خیلی خوبی دراین زمینه دارم، آن را با شما هم در مجله هدیتا تریپ درمیان می‌گذارم.
آشنایی با ساختار جغرافیایی و اداری کابل پایتخت افغانستان
ولایت کابل، علاوه بر مرکز شهر که محل بیشتر فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی است، از ولسوالی‌های مختلفی هم تشکیل شده است. ولسوالی‌های کابل در واقع بخش‌هایی نیمه‌روستایی و گاهی کوهستانی هستند که نقش خیلی مهمی در ترکیب جمعیتی و فرهنگی این منطقه دارند. این ولسوالی‌ها تحت نظارت والی کابل قرار دارند و با وجود شرایط متفاوت، نقش مهمی در تأمین امنیت، تولیدات کشاورزی و حتی مهاجرت داخلی دارند. مثلاً بسیاری از ساکنین اصلی شهر کابل از ولسوالی‌های اطراف به مرکز مهاجرت کرده‌اند. مهمترین این ولسوالی‌ها عبارت‌انداز:
ولسوالی بگرامی؛ پیوند شهر و روستا در شهر کابل
یکی از معروف‌ترین ولسوالی‌های کابل ولسوالی بگرامی است که در شرق شهر کابل قرار دارد. این منطقه به‌خاطر موقعیت جغرافیایی نزدیک به شهر، محل مناسبی برای ساخت‌وساز و گسترش مناطق مسکونی شده است. اخیراً هم مجتمع‌های مسکونی و صنعتی در این ولسوالی ساخته شده‌اند که به جذب سرمایه‌گذاری در این منطقه خیلی کمک کرده‌اند. بگرامی همچنین دارای زمین‌های حاصلخیز برای کشاورزی است. بسیاری از سبزیجاتی که در بازار کابل به فروش می‌رسند، در همین منطقه کشت می‌شوند.
ولسوالی شکردره؛ طبیعت و گردشگری با هم در کابل افغانستان
در میان ولسوالی های کابل، شکردره یکی از زیباترین و سرسبزترین آن‌هاست. این ولسوالی در شمال شهر کابل قرار دارد و به‌خاطر طبیعت خیلی زیبا و باغ‌های بزرگش شناخته می‌شود. رودخانه کابل از این منطقه عبور می‌کند و باعث شده زمین‌های کشاورزی آن خیلی حاصلخیز شوند. خیلی از مردم کابل، روزهای تعطیل، به باغ‌ها و استراحتگاه‌های شکردره می‌روند تا هوای تازه تنفس کرده و از دیدن این همه زیبایی لذت ببرند. هوا در این منطقه خیلی خوب بود و به همین دلیل، من یک روز کامل در آن جا ماندم.
ولسوالی سروبی؛ پل ارتباطی با شرق افغانستان
در ادامه بررسی ولسوالی‌های کابل، نمی‌توان از سروبی گذشت!! این ولسوالی در مرز شرقی ولایت کابل قرار داشته و اهمیت استراتژیک بالایی دارد. سروبی نقطه اتصال کابل به ولایت ننگرهار است و جاده کابل–جلال‌آباد از آن عبور می‌کند. به همین دلیل، در زمان‌های حساس سیاسی یا نظامی، توجه زیادی به این منطقه می‌شود. سروبی همچنین دارای تأسیسات برقابی است که بخشی از برق کابل را تأمین می‌کند. بیشتر مردم این ولسوالی به دامداری و کشاورزی مشغول هستند.
ولسوالی پغمان از ولسوالی کابل؛ تلفیق سنت و مدرنیته
اگر بخواهم یکی از ولسوالی‌های کابل را به‌عنوان یکی از بهترین ولسوالی‌ها انتخاب کنم، پغمان خواهد بود. پغمان در غرب کابل قرار دارد و به‌خاطر آب‌وهوای خنک، باغ‌های میوه و تپه‌های سرسبزش خیلی معروف است. بنای تاریخی طاق پیروزی در همین ولسوالی قرار دارد که مربوط به دوره امان‌الله خان است. در روزهای گرم تابستان، مردم شهر کابل برای فرار از گرما به این منطقه سفر می‌کنند. رستوران‌های سنتی، دکه‌های غذا و فضای خانوادگی باعث جذابیت بیشتر این منطقه شده و واقعاً فضای پغمان آدم را جادو می‌کند.
ولسوالی موسهی؛ منطقه‌ای کمتر شناخته‌شده
در بین ولسوالی‌های کابل، موسهی خیلی شناخته شده نیست. موسهی در جنوب کابل قرار دارد. زمین‌های این ولسوالی بیشترشان کشاورزی هستند. سادگی و صفای مردم این منطقه به من حس آرامش عجیبی می‌داد. بیشتر بافت این منطقه روستایی بوده، اما، در آن ساخت و سازهایی در حال انجام است. انسان‌های مهمان‌نواز و زندگی سنتی، خیلی برای من جذاب بود و واقعاً لذت بردم و پیشنهاد می‌کنم حتماً این مکان را هم ببینید.
ولسوالی خاک‌جبار؛ تاریخی، اما فراموش‌شده
یکی دیگر از ولسوالی‌های کابل خاک‌جبار بوده که در شرق کابل قرار دارد و هم‌مرز با ولایت لغمان است. با توجه به صحبت‌هایی که مردم بومی این منطقه می‌کردند، خاک‌جبار یکی از ولسوالی‌هایی هست که در گذشته میزبان قبایل بزرگ و شخصیت‌های مهم بوده است. هنوز هم آثار و بقایای تاریخی در اطراف آن دیده می‌شود. از نظر اقتصادی هم، مردم به زراعت، باغداری و دامداری مشغول هستند. اگر شما هم مثل من علاقه‌مند به مکان‌های تاریخی و فرهنگ روستایی هستید، باید حتماً از این مکان دیدن کنید.
ولسوالی ده‌سبز از ولسوالی های کابل؛ در مسیر پیشرفت!!
ده‌سبز یکی از ولسوالی‌های کابل است که در حال رشد و پیشرفت بوده و به نظرم آینده خیلی روشنی دارد. این منطقه در شمال‌شرق کابل قرار دارد و سال‌هاست که پروژه‌های مختلفی برای ساخت مسکن و شهرک‌سازی در آن آغاز شده است. حتی صحبت‌هایی درباره انتقال بخشی از جمعیت شهر کابل به ده‌سبز برای کاهش جمعیت آن وجود دارد. زمین‌های این ولسوالی نسبت به مرکز شهر قیمت پایین‌تری دارند و به همین دلیل، بعضی از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند در این جا زندگی کنند. درواقع، ده‌سبز روستایی است که کم کم دارد به شهر تبدیل می‌شود.
ولسوالی های کابل در یک نگاه
در پایان سفرم به این مکان‌ها، می‌توانم بگویم که ولسوالی‌های کابل نقش کلیدی در شکل‌گیری هویت و تنوع فرهنگی این ولایت دارند. از پغمان زیبا و سرسبز گرفته تا سروبی استراتژیک و بگرامی در حال رشد، هر ولسوالی داستان خودش را دارد. به نظرم کابل فقط یک شهر نیست، بلکه مجموعه‌ای از مردم، کوه‌ها، دشت‌ها و خاطراتی است که در دل ولسوالی‌های کابل پنهان شده‌اند!!
